Artvolversztuka współczesna on-line


Zofia Rydet

1911 - 1997

Osobista i wielowymiarowa twórczość Zofii Rydet zaliczana jest do kanonu zarówno polskiej, jak i światowej historii fotografii. Już od momentu swojego późnego debiutu — a sztuce w pełni poświęciła się dopiero po latach pracy handlowej — dała się poznać jako autorka znacznie wyprzedzająca panujące w Polsce tendencje. Kolejne cykle i pokazy prac coraz bardziej potwierdzały jej niezależność i nowoczesność w myśleniu o fotografii.


więcej informacji

Pierwszym dużym i zaprezentowanym na indywidualnej wystawie cyklem była seria obrazująca dzieci, która nosiła tytuł Mały człowiek i wpisywała się w nurt inspirowany steichenowską Rodziną człowieczą (Gliwice, 1961 r.). Cykl ten przyniósł autorce ogromny sukces i do dziś pozostaje jednym z najbardziej rozpoznawalnych w polskiej fotografii. Pod koniec lat sześćdziesiątych fotografka zwróciła się ku metodzie fotomontażu. Ta technika pracy stała się jej bardzo bliska i Rydet tworzyła w niej do końca życia. Początkowo zestawiała fragmenty ludzkiego ciała ze starymi domami, wycinkami architektury i pejzażu. Z czasem coraz bardziej rozbudowała swoje kompozycje: składały się z wielu planów, wykorzystywały dużą ilość zdjęć oraz przedstawiały często odrealnione i bardzo osobiste wizje. Tak powstał oddzielny projekt Świat uczuć i wyobraźni, ułożony z piętnastu odrębnych części. Został on opublikowany w formie albumu w 1979 roku. Jedną z ciekawszych opowieści pt. Sentymentalna Ballada fotografka osnuła wokół banalnej historii wspólnego życia kobiety i mężczyzny, których emocje ukrywają wizerunki-maski — identyczne na każdym zdjęciu z cyklu.

Równolegle z pracą w technice kolażu i fotomontażu Rydet zajmowała się czystą fotografią, tworząc swój najważniejszy cykl: Zapis socjologiczny. Początki tej ogromnej serii, obejmującej tysiące negatywów, datowane są na rok 1978. Wówczas autorka zaczęła systematycznie dokumentować ludzi we wnętrzach starych chat. Układ kadru był zawsze podobny: przedstawiał gospodarza domu, siedzącego frontalnie na tle „najważniejszej” ściany, z rękoma ułożonymi na kolanach, a fotografię wykonywano szerokokątnym obiektywem. Cykl, pokazany po raz pierwszy w Gorzowie w 1979 roku, na tle konceptualnych prac znanych fotografów okazał się sensacją. Z czasem rozrósł się w odrębne podcykle, w których autorka rejestrowała ginące zawody czy też kobiety stojące na progach domów. Konsekwencja, systematyczność i wyjątkowe wyczucie tematu sytuują ten projekt w awangardzie światowej fotografii.

Od momentu debiutu Zofia Rydet w całości podporządkowała swoje życie pasji fotografowania. Brała udział w setkach wystaw zbiorowych, również w tych poza granicami Polski. Odznaczona została wieloma wyróżnieniami i nagrodami, jej fotografie znajdują się w polskich i zagranicznych kolekcjach sztuki.